Doktorze, boli mnie bark. A ile ma Pani lat? Sześćdziesiąt osiem. To musi boleć! Ale drugi mnie nie boli…
Taki dialog prowadzony w gabinecie internisty, nie należy do rzadkości. Jeśli chory ma szczęście i zostanie skierowany do reumatologa mającego pojęcie o odmiennym przebiegu chorób u ludzi starszych, ma pewną szansę na poprawę. Jeśli nie – można przypuszczać, że w krótkim czasie popadnie w niedołęstwo z powodu nadużywania leków przeciwbólowych i nasennych oraz postępującego unieruchomienia i zaniku mięśni lub stawów. Starszym ludziom potrzebna jest medycyna holistyczna, polegająca na kompleksowym podejściu do pacjenta i jego problemów. Jednym słowem, potrzebny geriatra.
Geriatria
Jest dziedziną medycyny zajmującą się schorzeniami wieku podeszłego. Wywodzi się z królowej nauk medycznych – interny, sięga także do medycyny rodzinnej, neurologii, psychiatrii, czy reumatologii. Opieka geriatryczna charakteryzuje się szerokim i pełnym podejściem do diagnozowania, leczenia oraz pielęgnacji i obejmuje: profilaktykę, rozpoznanie i leczenie chorób wieku starszego, uśmierzanie objawów somatycznych różnych schorzeń, wsparcie psychiczne i socjalne oraz pomoc i edukację rodziny lub opiekunów.
Czy warto odwiedzić geriatrę?
Zawsze, pod warunkiem, że ma się już ukończone 60-65 lat (w Polsce, wymagany próg wieku wynosi 65). Zadaniem specjalizacji geriatrycznej jest wszechstronna opieka, pozwalającą zachować korzystny tryb życia, zapobiegać chorobom, pomagać w procesie powrotu do zdrowia i poprawiać komfort życia.
Działania lecznicze, rehabilitacyjne, psychologiczne i inne bardzo pomagają w zachowaniu samodzielności pacjenta najdłużej jak to możliwe. Wizyta u geriatry trwa średnio od 30 do 60 minut. Tu nie ma pośpiechu i obawy, że pacjent nie zrozumie zaleceń lekarza.
Mamy szansę uniknąć polipragmazji, czyli jednoczesnego przyjmowania wielu leków, bo przecież każdy lekarz specjalista przepisuje swoje specyfiki, nie oglądając się na to, co pacjent już zażywa. Jest spora nadzieja na ustawienie prawidłowego dawkowania, ponieważ w starszym wieku niektóre leki są mniej skuteczne lub odwrotnie i nasilają się reakcje niepożądane. Słowem idealna opieka, zamiast niekończących się wędrówek od jednego specjalisty, do drugiego.
Gdzie szukać geriatry?
No cóż, Polska raczej nie jest krajem dla starych ludzi - spośród 100 procedur medycznych zaproponowanych przez geriatrów, według standardów przyjętych w Unii Europejskiej, NFZ skłonny jest podpisać kontrakty tylko na 33. Statystyka także nie oszałamia, zwłaszcza na tle innych krajów europejskich:
-
Polska – 80 geriatrów pracujących zgodnie ze specjalizacją (0,2 na 10 tysięcy mieszkańców powyżej 65 roku życia) i 450 łóżek geriatrycznych (odpowiednio 0,9)
-
Szwecja – 700 geriatrów (odpowiednio 4,2)
-
Słowacja – 170 geriatrów (2,6)
-
Niemcy – 1800 geriatrów (1,1)
-
Belgia – 300 geriatrów (1,7) i aż 7500 łóżek geriatrycznych (42,2), co chyba jest europejskim rekordem
Wszystkie kraje, mając na uwadze nieuchronne starzenie się społeczeństwa potwierdzone analizami demograficznymi – starają się rozwijać opiekę geriatryczną, także dlatego, że jest tańsza i przynosi lepsze efekty terapeutyczne. Tylko w Polsce jakoś o tym wszystkim nie myślimy. Wprawdzie powstają projekty i dobre standardy opieki geriatrycznej, ale w realnym życiu dość lekkomyślnie likwiduje się i tak nieliczne łóżka geriatryczne na rzecz opieki internistycznej.
Znalezienie geriatry w Polsce nie jest łatwą sprawą, ale naprawdę warto podjąć ten trud. Poradnie geriatryczne funkcjonują prawie we wszystkich miastach wojewódzkich, a plotka głosi, że w Małopolsce i na Śląsku działają najlepiej.
Oprac. MK
