Nie jest żadną tajemnicą, że społeczeństwo polskie się starzeje. Prawie na każde gospodarstwo domowe przypada w tej chwili przynajmniej jeden senior.
Ponadto sukcesywnie wydłuża się długość życia kobiet i mężczyzn. Ma na to wpływ znacznie łatwiejszy dostęp do usług medycznych niż jeszcze kilkanaście lat temu. Poprawia się także świadomość społeczna na temat zdrowego odżywiania i stylu życia.
W związku z tym wzrasta zapotrzebowanie na kompleksową opiekę nad osobami starszymi, która skupi się nie tylko na pomocy pielęgnacyjnej czy medycznej, a znacznie rozszerzy swoje ramy o inne aspekty życia, które znacząco wzbogacą codzienność podopiecznych.
Aktywizacja seniora ma znaczenie
Ogromne znaczenie w życiu podopiecznego w podeszłym wieku ma jego aktywność. Począwszy od tej typowo fizycznej, a kończąc na aktywności umysłowej. I o ile, w okresie letnim znalezienie zajęcia dla seniora nie jest w zasadzie żadnym wyzwaniem, to już w okresie jesiennym Opiekunom czasem brakuje pomysłów na jego aktywizację. Jakie zajęcia dla seniorów są najlepsze?
Przychodzimy z pomocą.
Rodzaje aktywności osób starszych
Na początek warto przyjrzeć się samej definicji pojęcia "aktywności", ponieważ często z marszu przypisywana jest jej jedynie ta fizyczna odsłona. Zapomina się, że jej znaczenie jest znacznie szersze i zakłada różne warianty pracy ciała i ducha.
Aktywność to nic innego jak działanie - szeroko pojęte. W sposób ogólny można wyróżnić jej trzy formy:
- oficjalny,
- nieoficjalny,
- prywatny.
Opcja oficjalna to działalność społeczna (np. w stowarzyszeniach czy fundacjach). Nieoficjalna odnosi się do działania wśród najbliższych, czyli rodziny i znajomych. Prywatna z kolei obejmuje pasje i zainteresowania podopiecznego - czyli cały czas wolny od codziennych obowiązków. I tutaj śmiało możemy też umieścić zajęcia dla seniorów z zakresu aktywności fizycznej i rehabilitacji seniora.
Warto też wspomnieć o kształceniu osób starszych. Od kilku lat dużym powodzeniem oraz zainteresowaniem cieszą się Uniwersytety Trzeciego Wieku, które nie dość, że są bogatym źródłem edukacji dla seniorów, to także stwarzają okazje do spotkań z rówieśnikami i kontaktów społecznych.
W wielu miejscowościach aktywnie działają kluby seniora, które umożliwiają wyjścia do kin, teatrów, oper czy wyjazdy na wycieczki. Takie zajęcia dla osób starszych cieszą się szerokim zainteresowaniem. Pozwalają spędzać czas w gronie osób w podobnym wieku.
Osoby wierzące mogą także liczyć na ciekawe wyjazdy (pielgrzymki), które organizuje Kościół Katolicki. Przynależność do wspólnoty odgrywa ważną rolę u każdego człowieka. Dla osób starszych jest to dodatkowy sposób na spędzenie czasu z osobami o podobnych poglądach.
Jakie zajęcia dla seniorów będą najlepsze?
Odpowiednie zajęcia dla seniora to takie, które w pierwszej kolejności są dopasowane do jego możliwości fizycznych oraz umysłowych. Nie organizujemy podopiecznemu tych zadań, z którymi radzi sobie ciężko albo zwyczajnie ich nie lubi, ponieważ jest to idealna recepta do zniechęcenia go do dalszych aktywności.
Aktywność fizyczna jako forma terapii osób starszych
Jak mawia staropolskie porzekadło - w zdrowym ciele, zdrowy duch. W związku z tym bardzo ważne jest, by zachęcać podopiecznych do ruchu w jakiejkolwiek formie (oczywiście z uwzględnieniem indywidualnych możliwości).
Jeśli senior jest osobą sprawną fizycznie i dobrze czuje się w dźwiękach muzyki, to warto zorientować się, czy w najbliższej okolicy, któraś z instytucji nie organizuje spotkań tanecznych dla osób w starszym wieku lub zajęć aerobowych.
W wypadku, gdy świetnie czuje się w wodzie, to warto sprawdzić, w które dni na najbliższym basenie odbywają się zajęcia pod okiem ratownika dla tej grupy wiekowej.
A może nie wyobraża sobie dnia bez spaceru na świeżym powietrzu? Wtedy wszelkie leśne lub parkowe ścieżki stoją przed nim otworem. Jeśli sprawność rąk podopiecznego na to pozwala, warto zasugerować mu korzystanie z kijów do Nordic Walking.
Powiedz TAK zajęciom ruchowym dla seniorów!
Nordic walking – od czego zacząć?
Nie da się ukryć, że wśród ulubionych aktywności fizycznych seniorów już chyba na stałe zagościł nordic walking. To forma spacerów podczas których stawy odciążane są za pomocą odpowiednich kijów. Nordic walking jest świetną formą spędzenia czasu również w okresie jesiennym czy wiosennym. By rozpocząć tę przygodę przede wszystkim trzeba dobrać odpowiedni sprzęt i pamiętać o odpowiednim stroju.
Na co trzeba zwrócić uwagę?
- Długość kijków. Warto wybrać modele teleskopowe z regulowaną długością.
- Zakup sprzętu ze specjalnymi zatyczkami do grotów, które wykorzystuje się
w spacerach po równej nawierzchni.
- Opaska, którą zakładamy na rękę powinna mieć możliwość regulowania szerokości.
- Materiał, z którego wykonane są uchwyty nie może podrażniać skóry rąk podczas długich przechadzek.
Fitness club – czy to dobre zajęcie dla seniora na jesienne dni?
Dobrym pomysłem na zajęcie dla seniora w czasie jesiennym jest uczestnictwo w treningach w fitness clubie. Wzmożona aktywność fizyczna pozytywnie wpływa nie tylko na ciało, ale także na stan psychiczny dzięki wydzielających się podczas treningu, endorfin.
Dodatkowo regularne uczęszczanie do takiego klubu to świetna okazja do kontaktów towarzyskich. Na takie zajęcia można udać się z bliskimi, znajomymi i przy okazji poszerzyć grono znajomych o nowe osoby.
Aqua aerobik - idealne zajęcie dla osób starszych
Bardzo dużą popularnością wśród zajęć dla seniorów cieszą się ćwiczenia wykonywane w wodzie. W wielu miejscowościach całego kraju, lokalne baseny organizują specjalne zajęcia gimnastyczne skierowane właśnie do osób starszych.
Ćwiczenia wykonywane w wodzie mają bardzo dobry wpływ na ogólną kondycję seniorów. Udział w zajęciach wodnych dla seniorów jest niezależny od pogody :) więc sprawdza się również w chłodniejsze pory roku. Do największych zalet korzystania osób starszych z basenu zaliczyć można:
- poprawę kondycji fizycznej,
- rozwijanie siły mięśni,
- poprawę pracy serca,
- zwiększanie pojemności płuc.
Zajęcia wodne dla osób starszych świetnie wpływają na stan kręgosłupa i uśmierzają jego bóle. Pomagają także w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i redukcji stresu, a tym samym wpływają na lepszą jakość snu.
Terapia fizyczna leżącego podopiecznego
Ruch w życiu każdego człowieka ma ogromne znaczenie. To dzięki niemu możemy przez długi czas cieszyć się dobrą kondycją fizyczną. Jednak, gdy przychodzi czas późnej starości, możliwości w tym względzie znacząco się zawężają. Bywa, że podopieczny staje się osobą leżącą.
Nie wyklucza to jednak korzystania przez nią z różnych form rehabilitacji, które usprawnią ciało, a także pozytywnie wpłyną na stan psychiczny. Ogromne znaczenie ma w tym przypadku pobudzanie układu krwionośnego oraz usprawnianie mięśni.
Do skutecznych zabiegów i form aktywności możemy zaliczyć:
- masaż,
- leczenie naświetlaniem (za pomocą odpowiednich lamp),
- ultradźwięki,
- rehabilitację fizyczną.
W przypadku rehabilitacji fizycznej należy pamiętać, by była ona w pełni dostosowana do możliwości podopiecznego.
Rollator jako sprzęt wspomagający i rehabilitacyjny
Od wielu lat dużym powodzeniem na rynku cieszą się sprzęty ułatwiające poruszanie się, które wspierają codzienne funkcjonowanie osób w podeszłym wieku. Wybór chodzików, balkoników lub rollatorów jest bardzo szeroki, dlatego bez problemu można dobrać odpowiedni wariant pod potrzeby osoby niesamodzielnej.
Jeśli senior potrzebuje wspomagania, jedynie poruszając się na niewielkich dystansach (np. w domu) to odpowiednim wyborem dla niego będzie chodzik z jedną parą kółek z przodu i parą podpórek z tyłu. Ułatwi on przemieszczanie się, jak i samą pionizację.
Dla osób, które preferują spacery na dłuższe dystanse, po mniej równym podłożu niż domowa podłoga, zaleca się zakup rollatora, który posiada dwie pary kół (przednie zazwyczaj są nieco większe) oraz łatwe w użyciu hamulce (instalowane tuż przy rączkach). Dodatkowym atutem tej opcji jest siedzisko, które pozwoli na odpoczynek w dogodnym momencie, a także kosz zakupowy.
Aktywizacja poprzez prace manualne
Świetną opcją, która pozytywnie wpłynie na sprawność rąk i palców, a także pobudzi wyobraźnię osoby starszej, są prace manualne. Jeśli podopieczny ma zacięcie artystyczne lub odnajduje się w pracach plastycznych, to warto zaproponować mu, którąś formę twórczego zajęcia dla osób starszych np.:
- malowanie,
- rysowanie,
- szydełkowanie,
- wyszywanie,
- sklejanie modeli,
- tworzenie origami czy
- DIY.
DIY, czyli "zrób to sam", to ciesząca się ogromną popularnością idea, której podstawą jest własna praca osoby starszej wykonującej dane dzieło. Co to może być? Tu w zasadzie ograniczać nas może jedynie wyobraźnia i zakres posiadanych materiałów, choć do stworzenia wielu pięknych przedmiotów często wystarczy tylko papier, nożyczki, klej, kredki i akcenty dekoracyjne. Prace manualne są świetnym zajęciem dla osób starszych, które pozwala na wyciszenie.
Wspaniałym pomysłem z okazji urodzin, imienin czy Świąt Bożego Narodzenia, jest stworzenie autorskich kartek świątecznych. Warto zaproponować taką formę aktywności podopiecznemu i wspólnymi siłami stworzyć piękne dzieło sztuki, które będzie przemiłym akcentem dla osób nim obdarowanych.
Sposoby aktywizacji podopiecznego z demencją
Czy istnieje zajęcie dla starszej osoby, która zmaga się z demencją? Jak najbardziej tak. Dobór odpowiedniej aktywności musi być w tym przypadku dobrze przemyślany i dostosowany do możliwości osoby chorej, jednak warto o odrobinę wysiłku w tym zakresie.
Aktywność osób starszych zmagających się z demencją korzystnie wpływa na ich stan oraz opóźnia rozwój choroby. Do takich czynności zaliczyć można:
- pomoc w czasie porannej toalety i komunikowanie, jakie czynności podopieczny ma wykonać, np.: „proszę umyć twarz” lub „proszę wziąć szczotkę” – chodzi o pobudzanie podopiecznego do samodzielności,
- rozmowy o rodzinie i bliskich – dzieci, wnuków oraz ważnych momentów życiowych,
- częste pytania o np. aktualną datę i czas, miejsce, w którym znajduje się podopieczny, adres seniora, jego imię i nazwisko, itp.
- wspominanie przeszłości seniora, jego wspomnień, zdarzeń z dzieciństwa, sukcesów życiowych – dobrze jest wspominać wtedy tylko miłe i przyjemne chwile,
- przeglądanie albumów ze zdjęciami, np. rodzinnymi podopiecznego,
- zajęcia dla osób z demencją to angażowanie ich w codzienne czynności, np. wspólne przygotowywanie posiłków (w miarę możliwości) lub pomoc w prostych pracach domowych, np. zamiataniu podłogi, wycieraniu naczyń, podlewanie kwiatków,
- zachęcanie podopiecznego do wspólnego przeglądania magazynów i gazet,
- czytanie seniorowi ulubionych książek na głos,
- słuchanie muzyki,
- oglądanie filmów, programów edukacyjnych lub rozrywkowych i rozmawianie o nich,
- rozwiązywanie łamigłówek tj. krzyżówki, rebusy, zagadki,
- gry dla osób z demencją (np. chińczyk, domino),
- rozwiązywanie ćwiczeń skojarzeniowych, logicznych lub manualnych – wszystkie te formy aktywności pozytywnie wpływają na ćwiczenie pamięci i koncentracji.
Pozytywne aspekty aktywizacji osób w podeszłym wieku
Plusów wspomagania seniorów w codziennej aktywności jest bardzo dużo. Nie sposób wymienić wszystkich, dlatego my skupimy się na tych najistotniejszych i wyróżnimy:
- poprawę kondycji,
- wsparcie dla układu oddechowego i krwionośnego,
- poprawę pracy narządów wewnętrznych i układu trawiennego,
- niwelowanie ryzyka wystąpienia odleżyn,
- wsparcie kondycji psychicznej seniorów.
Wszystko to ma za zadanie utrzymanie osób w podeszłym wieku w jak najlepszej kondycji i jak najdłużej, by jesień życia upływała im komfortowo i z poszanowaniem ich indywidualnych potrzeb. Zadbaj o czas podopiecznego - jeśli znajdziesz odpowiednie zajęcie dla osoby starszej, w zamian zyskasz chwilę czasu dla siebie.
