Choć wydaje się to nieprawdopodobne, większość z nas nie wie, jaką emeryturę otrzyma, od czego będzie ona zależeć oraz co zrobić, by była wyższa. Nie zdajemy sobie również sprawy z tego, że po osiągnięciu wieku emerytalnego możemy w ogóle nie dostać emerytury.

W Polsce system emerytalny oparty jest na powszechnym ubezpieczeniu społecznym, prowadzonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Każda osoba zatrudniona lub prowadząca działalność gospodarczą automatycznie podlega temu systemowi i składki na ubezpieczenia społeczne są odprowadzane od jej dochodów.

Od czego zależy wysokość emerytury?

Otrzymanie emerytury w Polsce zależy od spełnienia określonych warunków, w tym:

• Wiek emerytalny: Obecnie ustalony na 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
• Minimalny okres składkowy: Aby kwalifikować się do emerytury, osoba musi przepracować odpowiedni minimalny okres składkowy. Obecnie wynosi on 25 lat pracy dla kobiet oraz 30 lat pracy dla mężczyzn.

Wysokość emerytury zależy od kilku czynników, w tym od wysokości zarobków podlegających składkom oraz od liczby lat przepracowanych. Do 1989 roku każdemu obywatelowi należało się świadczenie emerytalne. System dawał niewiele, ale za to traktował wszystkich równo. Wiele osób  uważa, że prawo do emerytury należy mu się dzisiaj tak samo, jak należało się naszym rodzicom czy dziadkom. Jeśli tak myślisz, jesteś w błędzie! Dzisiaj na emeryturę musimy sobie zapracować. A konkretnie – uskładać na nią.

Wysokość naszej emerytury będzie zależała od uzbieranego przez nas tzw. kapitału początkowego. Od 2009 r. ZUS wypłaca emerytury zgodnie z zasadą – ile nazbierasz, tyle dostaniesz. ZUS sumę zgromadzonych środków dzieli przez statystyczną długość życia. W ten sposób otrzymuje kwotę, którą będzie wypłacał co miesiąc w formie emerytury.

Czym dokładnie jest kapitał początkowy? Jak podaje rządowa strona: „To odtworzona kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, które zostały opłacone przez ciebie albo twojego płatnika składek przed 1 stycznia 1999 roku. Kapitał początkowy nie jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS. Jego wysokość ma wpływ na wysokość twojej emerytury” [źródło: www.gov.pl] 

Kto może mieć ustalony kapitał początkowy?

Osoby, które urodziły się po 31 grudnia 1948 roku lub ten, kto pracował przed 1 stycznia 1999 roku i miał opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, na przykład przez pracodawcę.

ZUS ustali kapitał początkowy także dla osoby, która urodziła się przed 1949 rokiem – jeśli spełnia WSZYSTKIE następujące warunki:

• osiągnęła powszechny wiek emerytalny po 31 grudnia 1998 roku,
• złożyła pierwszy raz wniosek o emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego po 2008 r. i o obliczenie według nowych zasad,
• ma okresy składkowe i nieskładkowe – co najmniej 20 lat (kobieta) albo co najmniej 25 lat (mężczyzna), - okresy nieskładkowe nie mogą przekroczyć 1/3 okresów składkowych (nie dotyczy to okresu opieki nad dzieckiem),
• po tym jak osiągnęła powszechny wiek emerytalny kontynuowała pracę i była objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.

Aby ustalić kapitał początkowy należy złożyć do swojego oddziału ZUS druk ZUS Kp-1 (wniosek o ustalenie kapitału początkowego). Podajemy w nim nazwy zakładów pracy, okresy pozostawania bez pracy czy pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Jako załączniki przydadzą się świadectwa pracy i wszelkie zaświadczenia, będące potwierdzeniem zatrudnienia. Druk można pobrać tutaj.

Praca "na czarno" obniża szanse na emeryturę - dlaczego warto wyjeżdżać na legalne zlecenia?

Praca na czarno (lub jak niektórzy mówią „prywatnie”) zalicza się do tzw. okresów nieskładkowych. Osoby, które przez kilka lat nie pracowały lub pracowały na czarno, nie mogą liczyć na żadne wsparcie ze strony ZUS. Mogą nawet w ogóle nie otrzymać emerytury lub mieć bardzo niskie świadczenia – zaledwie kilkadziesiąt złotych miesięcznie.

W  obecnym systemie emerytalnym państwo pomaga tylko tym osobom, które przepracowały ponad 20 lat, lecz nie wypracowały sobie wystarczających środków na swoim koncie emerytalnym. Osobom takim przyznawany jest zasiłek emerytalny. Emerytom, którzy nie przepracowali legalnie minimalnego stażu pracy, państwo nie dopłaci do emerytury ani grosza.