POChP to nieuleczalna choroba układu oddechowego. Według Światowej Organizacji Zdrowia przewlekła obturacyjna choroba płuc zajmuje obecnie czwarte miejsce na liście najbardziej śmiercionośnych chorób. Częstszą przyczyną śmierci jest tylko zapalenie płuc, udar mózgu i zawał serca.
Jak rozpoznać chorobę?
Pierwszą oznaką choroby jest przewlekły kaszel, zwykle po przebudzeniu. Chorzy odpluwają niewielką ilość śluzowej, przezroczystej lub białawej wydzieliny oskrzelowej. W bardziej zaawansowanym stadium POChP kaszel towarzyszy choremu przez cały dzień, a nawet w nocy – nasila się zwłaszcza zimą. Przewlekły kaszel utrzymuje się przez wiele lat. Częstsze niż u osób zdrowych są również wszelkiego rodzaju infekcje górnych dróg oddechowych.
Z podstawowych parametrów życiowych najbardziej zmienia się oddech. Jest szybki i wydłuża się faza wydechu. Często chorzy wydychają powietrze przez zaciśnięte usta. Niekiedy w klatce piersiowej można usłyszeć świsty, co jest konsekwencją utrudnionego przepływu powietrza przez zwężone drogi oddechowe. Podczas oddychania uruchamiane są wówczas dodatkowe mięśnie oddechowe.
Tętno jest przyspieszone, a temperatura podwyższona, szczególnie podczas zaostrzeń choroby i infekcji, na które pacjenci z POChP są szczególnie narażeni.
Pacjenci z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc są stale zmęczeni, bierni, często odczuwają senność w ciągu dnia, a większość wolnego czasu spędzają w łóżku. Dłuższy wysiłek fizyczny nie jest możliwy z powodu duszności.
U osób starszych na objawy tej choroby nakładają się dolegliwości charakterystyczne dla wieku podeszłego. Zdarza się, że duszności nasilają się z powodu otyłości i schorzeń układu krążenia, a aktywnośc fizyczna jest ograniczana przez bóle stawów i trudności w poruszaniu się.
POChP powoduje zwężenie oskrzeli i trudności w oddychaniu. Choroba ma charakter postępujący, a wywołane przez nią zmiany w płucach są tylko częściowo odwracalne.
Jak przyjmować leki?
Dbanie o chorego sprowadza się w tym wypadku do podawania leków zgodnie z zaleceniami lekarza. Starsi pacjenci mogą mieć problemy podczas przyjmowania leku w aerozolu, bo potrzebna jest wtedy koordynacja wdechu i momentu podania leku.
Przy zażywaniu leków rozszerzających oskrzela należy obserwować ewentualne skutki uboczne. Mogą nimi być: grzybica błon śluzowych jamy ustnej, gorzki smak lub suchość w ustach.
Na czym polega opieka nad chorym?
Na opiekę składają się następujące zadania:
-
pomoc przy myciu, ubieraniu się, jedzeniu,
-
ograniczanie wysiłku, ale nie samodzielności,
-
zapewnienie wygody i bezpieczeństwa,
-
pomoc choremu, który leży w łóżku, w utrzymaniu właściwej pozycji,
-
prawidłowa pielęgnacja skóry, szczególnie przy występowaniu obrzęków,
-
zapewnienie właściwego mikroklimatu i swobodnego dopływu powietrza,
-
organizacja czasu wolnego,
-
dbanie o prawidłowe odżywianie (posiłki lekkostrawne o małej objętości, aby zbyt wypełniony żołądek nie uciskał przepony),
-
udzielanie wsparcia psychicznego, pomoc w zaakceptowaniu choroby,
-
poświęcanie czasu choremu, nieokazywanie zniecierpliwienia,
-
dbanie o prawidłowy rytm dnia pacjenta w zakresie snu – unikanie popołudniowych drzemek (mogą one powodować bezsenność w nocy, a stosowanie środków nasennych upośledza działanie ośrodków oddechowych w mózgu).
Oprac. MZ
Literatura:
Kędziora-Kornatowska K.: Kompendium pielęgnowania pacjentów w starszym wieku. Czelej 2007
Zieliński J.: Przewlekła obturacyjna choroba płuc - zasady postępowania. Przew. Lek. 2000
