Jedną z częściej występujących chorób u osób starszych jest cukrzyca. Jest to schorzenie o charakterze metabolicznym. W wyniku niedoboru lub nieprawidłowego działania insuliny podwyższa się poziom cukru we krwi chorego.
Do czynników, które wzmagają ryzyko zachorowania na cukrzycę zalicza się:
- otyłość,
- wysoki poziom cholesterolu,
- nadciśnienie tętnicze,
- znikomą aktywność fizyczną.
Cukrzyca u osób starszych - objawy
Codzienna obserwacja stanu zdrowia seniora jest niezbędna do zapewnienia mu należytej opieki. Szybkie dostrzeżenie objawów jakiejkolwiek choroby lub zaburzeń to podstawa do wdrożenia odpowiedniego postępowania leczniczego. W przypadku cukrzycy jest to tak samo ważne.
Co należy do objawów cukrzycy u osób starszych?
- Częste oddawanie moczu.
- Wzmożone odczuwanie pragnienia.
- Wzmożony apetyt połączony z utratą wagi.
- Swędzenie skóry.
- Ogólne osłabienie.
- Zaburzenia widzenia.
- Zmiany nastroju.
- Senność.
Wśród rodzajów cukrzycy, które najczęściej są diagnozowane u osób chorych, wyróżnia się dwa typy:
- Cukrzyca typu I – to typ, który rzadko zdarza się u seniorów, częściej występuje u dzieci i młodych osób. Charakteryzuje się fizycznym brakiem insuliny w organizmie.
- Cukrzyca typu II – ten rodzaj występuje najczęściej u osób starszych i jest najpowszechniej spotykany wśród chorych. W organizmach diabetyków z cukrzycą typu II obserwuje się zaburzenia wydzielania insuliny, a także w jej działaniu.
Objawy hipoglikemii i hiperglikemii
Podstawą przy rozpoznaniu objawów hiperglikemii (podwyższenie poziomu cukru) i hipoglikemii (obniżenie poziomu cukru) jest sprawdzenie poziomu glukozy. Istotne są także objawy, które można zaobserwować w zachowaniu i samopoczuciu chorego.
W przypadku niskiego poziomu cukru we krwi są to:
- zwiększony apetyt,
- silne pocenie się,
- drżenie ciała,
- zagubienie i dezorientacja,
- zawroty głowy,
- zmiany nastroju,
- zasłabnięcia.
W przypadku zaobserwowania tych objawów ważne jest szybkie podniesienie poziomu cukru. Jeśli nie mamy pod ręką glukozy, którą można by rozpuścić w wodzie, to trzeba wspomóc się tym, co aktualnie jest dostępne - choćby zwykłym cukrem lub czymkolwiek, co go w sobie zawiera. Na przykład słodki napój lub czekolada.
Jeśli Podopieczny stracił przytomność, to niezwłocznie należy wezwać pomoc medyczną, by zminimalizować ryzyko zapadnięcia w śpiączkę cukrzycową.
Gdy mamy do czynienia z hiperglikemią u Podopiecznego, to możemy wtedy zaobserwować następujące symptomy:
- senność,
- bóle głowy,
- częste pragnienie,
- suchość w ustach
- zwiększone oddawanie moczu
- przykry zapach acetonu z ust.
W tej sytuacji niezwłocznie należy wezwać pomoc medyczną, gdyż powikłania w wyniku hiperglikemii mogą zagrażać życiu chorego.
Należy też zadbać o prawidłowe nawodnienie, jeśli Podopieczny zachował przytomność.
Jak opiekować się chorym na cukrzycę?
Sprawując codzienną opiekę nad osobą chorującą na cukrzycę, trzeba znać specyfikę tej choroby i umieć rozpoznać jej objawy. Bardzo ważne jest zwracanie uwagi na takie aspekty, jak:
- prawidłowa dieta i regularne posiłki,
- regularne przyjmowanie leków,
- pamiętanie o aktywności fizycznej,
- kontrolowanie masy ciała Podopiecznego.
W diecie seniora nie powinno brakować błonnika, więc produkty pełnoziarniste powinny być w niej obecne (tj. orzechy, ryż, kasza, makaron). Ważna jest też obecność warzyw i owoców. Unikać za to należy żywności przetworzonej, gazowanych napojów i przede wszystkim, białego cukru.
Aktywność fizyczna powinna być dostosowana do możliwości seniora. Jeśli jest osobą poruszającą się, to spacery są świetnym sposobem na połączenie przyjemnego z pożytecznym. Jeśli jednak Podopieczny jest osobą leżącą, to warto zapewnić mu optymalną rehabilitację.
Czy Opiekun może podawać insulinę?
By odpowiedzieć na pytanie, czy Opiekun osób starszych może podawać insulinę, warto rozgraniczyć dwa pojęcia, mianowicie - Opiekuna i Opiekuna medycznego.
Do zadań Opiekuna należy szeroko rozumiane wsparcie w życiu codziennym. Pomoc w czynnościach higienicznych, podawanie posiłków (czasem też ich przygotowywanie), pomoc w dotarciu do placówek medycznych, spędzanie czasu wolnego. W przypadku Podopiecznych leżących ważna jest także profilaktyka przeciwodleżynowa.
Z kolei Opiekun medyczny (w Niemczech to Pflegedienst), ma inny zakres działań względem Podopiecznego. Do jego zadań należy: podawanie leków, zastrzyków i insuliny, zabezpieczanie ran odleżynowych, pomiar glikemii czy ciśnienia.
Do zakresu obowiązków Opiekuna osoby starszej nie należy więc nic, co wiąże się z zadaniami czysto medycznymi (za wyjątkiem osób, które mają do tego odpowiednie uprawienia i przeszkolenie).
Należy o tym pamiętać i bezwzględnie przestrzegać, by nie zaszkodzić naszymi działaniami diabetykowi. Nie wykraczajmy poza własne kompetencje. Świadome i zgodne z założeniami działania, to podstawa bezpieczeństwa dla Podopiecznego, ale także i Opiekuna.
